Drukowanie na tkaninach pozwala zmienić monotonną płaszczyznę w materiał, który mieni się kolorami, zachwyca motywem lub też niesie określony przekaz.
Wykonane z takich tkanin ubrania, galanteria, akcesoria dziecięce czy meble wnoszą do codziennego życia znacznie więcej radości i pozwalają kreować styl lub atmosferę wnętrz.Druk na tkaninach stwarza też szerokie możliwości komponowania reklamy – zarówno wewnętrznej, jak i eksponowanej na powietrzu. Do jego tworzenia wykorzystuje się kilka technologii.
Drukowanie tkanin metodą sitodruku
Metoda sitodruku jest jedną z pierwszych w historii stosowanych do zdobienia tkanin. Wynaleziono ją w Japonii i stosowano na dalekim wschodzie jeszcze w czasach starożytnych. Pierwsze narzędzia do drukowania były bardzo prymitywne. Z czasem jednak udoskonalono je, co pozwoliło na znaczne uproszczenie technologii i obniżenie jej kosztów. Obecnie drukowanie tkanin metodą sitodruku jest bardzo popularne – zwłaszcza, jeśli trzeba wykonać wiele egzemplarzy wyrobu o prostym układzie graficznym.
Sitodruk jest technologią, w której wykorzystuje się wiele substancji chemicznych, zarówno tych przeznaczonych do drukowania, jak i do płukania sit czy wykonywania szablonów. W przeszłości stanowiły one spory problem środowiskowy. Obecnie producenci farb i preparatów myjących oferują bezpieczne środki pozbawione szkodliwych dodatków. Dlatego warto wybierać produkty wysoko biodegradowalne i z bardzo małym parowaniem.
Sitodruk płaski
Stosowany współcześnie sitodruk płaski jest znacznie nowocześniejszy od metody stosowanej przed wiekami. Do produkcji sit i szablonów wykorzystuje się nowoczesne materiały, takie jak aluminium, poliester, nylon czy substancje fotoutwardzalne. Zasada drukowania jest bardzo prosta, a jej pierwszym krokiem jest przygotowanie sita z szablonem. Wypełniającą ramę siatkę pokrywa się specjalną emulsją. Po jej wysuszeniu na sicie jest układana klisza ze wzorem. Całość jest naświetlana w kopioramie.
W efekcie oczka siatki poddane działaniu promieni UV są wypełnione utwardzoną emulsją, a z pozostałych substancję się wypłukuje. Przez te otwory za pomocą rakli przeciska się farbę drukarską, tworząc wzór na tkaninie. Wykonywany tą techniką sitodruk płaski wymaga przygotowania oddzielnego szablonu do naniesienia każdego koloru. Dlatego im więcej barw we wzorze tym dłuższy czas i wyższy koszt jego wykonania.
Sitodruk rotacyjny
Drukowanie tkanin wykonuje się też metodą sitodruku rotacyjnego. W warunkach przemysłowych, gdy trzeba zadrukować dużą rolkę tkaniny, stosuje się specjalne sita rotacyjne. Umieszczone jeden za drugim wałki mają konstrukcję podobną do tradycyjnego płaskiego szablonu. Każdy z wałków wykonuje tylko jeden element wzoru w określonym kolorze. Tkanina przesuwa się pod wałkami, wzbogacając o następne elementy motywu, a na ostatnim etapie – o kolorowe tło. Wydruk wykonany tą metodą jest szybki i stwarza znacznie więcej możliwości nakładania wielu kolorów. Ich liczba zależy od liczby wałków i nie ma wpływy na czas zadrukowania jednej rolki tkaniny.
Druk sublimacyjny i transferowy
Zarówno druk sublimacyjny, jak i transferowy opierają się na zjawisku sublimacji. Polega ona na przechodzeniu substancji z jej fazy stałej w gazową z pominięciem fazy ciekłej. W przypadku druku sublimacyjnego farba jest nanoszona bezpośrednio na podłoże za pomocą specjalnej drukarki cyfrowej. Natomiast w przypadku druku transferowego wzór najpierw wykonuje się na innym podłożu – papierze lub folii, a następnie przenosi na tkaninę.
Print sublimacyjny wymaga wysokiej temperatury. W przypadku wydruków bezpośrednich wygrzewaniu poddaje się nadrukowany element odzieży lub tkaninę. Podczas wykonywania druku transferowego materiał i papier ze wzorem umieszcza się w prasie termotransferowej, gdzie podczas wygrzewania następuje przeniesienie motywu oraz zintegrowanie farby z podłożem.
Druk sublimacyjny jest całkowicie bezpieczny dla środowiska, gdyż barwniki są produkowane na bazie wody i nie zawierają rozpuszczalnika. Dzięki temu materiały drukowane tą techniką są również bezpieczne dla człowieka, w tym także dla małych dzieci. Wydruki nie wydzielają zapachu i nie ograniczają przewiewności tkanin.
Druk cyfrowy
Druk cyfrowy należy do najnowocześniejszych technologii wykonywania wzorów na tkaninach. W jego realizacji uczestniczy program komputerowy, który nie tylko służy do opracowania wzoru, ale też steruje jego wydrukiem. Technologia jest podobna do drukowania na papierze z tą różnicą, że zdobienie tkanin wymaga stosowania innych farb. Metoda ich nanoszenia sprowadza się do rozpylania drobnych kropelek farby przez głowice drukujące. Dzięki mieszaniu kolorów można uzyskać bardzo szeroką gamę barwną z palety CMYK. Druk cyfrowy ma zastosowanie zarówno przy drukowaniu pojedynczych sztuk odzieży, jak i przy tworzeniu wielkoformatowych reklam.
W praktyce stosuje się różne rodzaje druku cyfrowego:
- druk lateksowy, wykonywany za pomocą specjalnych farb lateksowych, tworzonych na bazie wody
- druk UV, wykonywany farbami utrwalanymi za pomocą promieni UV,
- druk eco solvent, wykonywany za pomocą farb solventowych tworzonych na bazie rozpuszczalników organicznych,
Wśród metod druku cyfrowego najbezpieczniejszym i najbardziej przyjaznym dla środowiska jest druk lateksowy. Stosowane w nim farby nie zawierają szkodliwych substancji, dzięki czemu wykonane wydruki są ekologiczne. Równie przyjazne są bezrozpuszczalnikowe farby stosowane w druku UV. W przypadku farb solventowych wiele produktów jest wykonywanych na bazie rozpuszczalników organicznych, które nie są przyjazne ludziom i środowisku. Dlatego tę technikę stosuje się do drukowania banerów, plakatów i innych materiałów reklamowych.